Friday 11 December 2020

रँधनी खोली के नँदावत चीज:-*









 *रँधनी खोली अउ उँहा ले सम्बंधित के नँदावत चीज:-*


बटलोही,मूसर,सिलबट्टा,फुलकँसिया थारी,

बटकी,मलिया,चटई ,पीढ़ा,केटली,भरवा अथान,जीरा मिर्ची के बुकनी,खैलर,छेना रचे के खावा,

आगी सुलगाय के संडइया काड़ी,

तेलई बइठे के मचिया,हंडा ,गगरा,अचार हंड़िया,सरौता,घनौची ,सिका,कुढे़रा,तोपना ,गोरसी,अदरहा,मथनी,करछुल,हँसिया,पसौना,पठेरा,चिमटा,

कोइला सिगड़ी, राख,भूसा सिगड़ी,

लुवाठी,छेना ,अँगाकर रोटी,चिरपोटी पताल,

कसेली,दही जमाय के - दइहाँ,

सिल लोढ़ा, खलबट्टा,गोरसी अउ अंगाकर रोटी ।

हउला, हंडा, बटकी,फुलकाँस के लोटा, थारी, माली, ,दुहनी,पिड़हा,दरघोंटनी,कुडे़रा,पोतनी,बांगा,करछुल,कजराहा,नून,अदौरी,अथान,आदा,गोड़ा,खुँटियाना,केंरवछ,डँगनी,सुँतई,करोनी,खोइला,होरा,बुकनी,केंवची,सिपचना,ढेंकी,बाहना,मूसर,एक सरिया,दूसरइया,चिबरी,रेंगान,कोलकी,बटलोही ,मूसर ,बाहना ,दराना ,जाँता ,सिलबट्टा ,फुलकँसिया थारी ,बटकी ,मलिया ,चटई ,पीढ़ा ,केटली, ,जीरा मिर्ची के बुकनी ,खैलर ,दूध चुरोय के दुहनी ,अउ छेना रचे के खावा ,आगी सुलगाय के संडइया काड़ी,हंसिया ,पैसुल ,कंडील ,चिमनी ,चन्नी ,सूपा टीपा के सुपली ,धोवानी , ,हंडा ,गगरा,अचार के हंड़िया,सरौता,अँधना

अँगरा,आगी,लोटा,हंडा,छेना,भूसी, बाँस के टुकनी ,पर्री, लोहा चिमटा ,छेना ,लकड़ी,तनछड़ा,सीमेन्ट कड़ाही, केरवस,लकड़ी के गिरी , करोनी ,साढ़ी ,छींका , हड़िया, 

कुड़ेरा, डुवा, दुमुँहा चूल्हा,सील लोड़हा,बांगा,कराही,घनौची,चिमटा,छेना,झिटी काड़ी, लकड़ी,राख,गड़ा नून,कोपरा, करसा, गंजी, हउँँला,

 गोंदली, फरा, सुकसा (सूखे चना भाजी), बटकर (राहेर/चना के), बरा, टीपा, घींंव,फरिया, झुरगा बीजा, पैनाय चाँउर। 

माटी के चूल्हा,चिरपोटी पताल,

सुतई,सिपी,करोनी खाय के काम आवय

काठा,पैली,फोहई,अनाज नापे के

कोदो अनाज ,अंगाकर रोटी

मथानी,धुँकनी पंखा हवा ले बर,चिमनी,

खौंड़ी-दूध चुरोय बर गड्डा खनके ऐमा अँगरा डार के दूध ल चुरोय जाय

पैरा पिढ़वा(पैरा डोर म बनाय जावय बइठे बर)

हँसिया,पैसूल,मँजरी (रखिया करोनी),

सुतई (दूध करोनी),

छेदहा सुतई  (आमा करोनी),

मथानी,दरघोटनी,मइरसा,करसी,दोहनी,कसेली,चिमटा,गंजी,

मुड़िया लोटा  (दार बटलोही)

चूल्हा,सिगड़ी,स्टोव,छेना,लकड़ी,कोइला,फुँकनी,करछुल,डुवा,झारा,चिला तावा,जाँता,जतली,मूसला,कंडिल,चिमनी,भभका,कऊड़ा ( दूध चुरोए बर गड्ढा )

उपरँढिया( कऊड़ा तोपे बर माटी के ढकना बनावँय जेमा धुंगिया निकले बर छेदरा रहय)

चलनी,छन्नी,काठा,पइली,सूपा,हँऊला,बउटका,सैकमी,बगोना(भगोना बगोनिया) 

गोरसी  (मरपरई),पीढ़ही/ पीढ़ा,माली(काँसा का छोटा प्लेट),फुलकसिया थारी, बटकी,कोपरा,कोपरी,झारा,डुआ,डुई,पलटनी,सइतमा,थारी,लोटा,गिलास,भँवराही,बटकी,कसेली,दइहा,मइरसा,मथनी,घम्मर,सीका,गिरि,हँउला,मरकी,गगरा,गगरी,घैला,दोहनी,दुहना,तउला,ठेकवा,लकड़ी,चिल्फा,झिटका,परइ,कनौजी,तोपना,सील,लोढ़ा,पर्रा,पर्री,टुकनी,फुँकनी,अथनहाँ,मरकी,सरकी,दरी,पिढ़वा,फुला,पठेरा,घनौची,एकमूँहा,चूल्हा,दुमुँहा चुल्हा,अँगेठा,अँगरा,कोइला,खोइला,सुक्सा,गड़ा,नून,धुँकनी,चलनी,सूपा,टिपली,टीपा,नेरकँसिया गिलास,

गंगजली,लोटा,फूलकँसिया,गंजी,गंज,छन्नी,चाँड़ी,हँसिया,पैंसूल,सिगड़ी,टेमा,भुरका,लोटिया,थरकुलिया,थरकुल,तपकड़ी,ढकना,ढकनी,टठिया,तोपनी,तोपना,दरघोटनी,दरहालोटा,गोड़ाही बटकी,मुंड़ा बटकी,मुड़िया लोटा,मूसर,मुसरी, चमचा , थरकुलिया, तुमा , डुवा‌, मड़परई, पलपला, झोर, रसा, परई, बटकी, अथान, चटनी, मसलहा, झोरझोरहा, खट्टा, तस्मई, मेहरी, घना, तेलई, पेज- पहुनाई, डबका, तेलपरा, ॲंधना , कुनकुन, बसनाहा, सुपा, बाहरी, माचिस, आगी, झिटका, ॲंगरा, कोइला, भुॅंजी, घुघरी, केंवची, जुरहा, फोरन, चिक्कट , धोवन, मॅंजई, धोवई, परसना, पिड़हा, चटई, पसौना, बेलना, सील-बट्टा, खलबत्ता,  चोरहन, पसीया, बटलोही, झेंझरी, सीथा, सानना, खोवई, धुॅंगिया, पंगत, कलेवा, खारो(नुनछुर), काॅंवरा, सथरा, खुला ,सुक्सा, डबकना, उफनाना, भुॅंभवाना, चिबरी , अचूरा, गिल्ला, पोना, सोंद, बघार, फोरन,खलबत्ता,कप,सासर,चाय,छन्नी,बरनी,चौकी,बेलना,झेंझरी,टुकनी,टुकना,पर्रा,दौंरी,झँउहा,सूपा,बहिरी,सरौता,परई,फरा,मुठिया,अंगाकर, बटिया, गोटर्रा भजिया , गुलगुला भजिया ,मिर्ची बगिया आलू भजिया, भाटा भजिया, जोड़ा भजिया,धुना चीला,गुरहा चीला,ठेठरी खुरमी,अइरसा,मुरखू,पापड़, पीड़िया,  बीरिया,सत्तु,करी लाड़ू,तिली लाड़ू,मुर्रा लाड़ू , लाई लाड़ू,

राजगीर लाड़ू,बूँदी लाडू बेसन लाड़ू  सोंठ लाड़ू ,बोइर रोटी,,बरी, बरा,सोंहारी ,

चौसेला,चीला कढ़ही, भजिया कढ़ही बूँदी, कढ़ही,ईढ़हर कढ़ही,डुबकी कढ़ही,बरा कढ़ही,

नँगरा कढ़ही,डिढ़वा कढ़ही/ फोकट कढ़ही, छिटी,परइ,तोपना

ऐरी,चम्मू,दरमथनी,सुतइ,पैना,

गिरी, गघरा, गुंडी, कलौंजी, ठेका, चूकी, पठेरा, फूला, घर लिपनी, नाँदी,खोपरी बटकी, सील लोढ़ा,दुहना,पर्री,तर्री, कसेली,अँदहन,करछुल,छेना,

खोना,चूल्हा पाट, मइरका, पसाना,चुरोना,कलेवा,दरघोटनी,हँसिया,

गिरी, गघरा, गुंडी, कलौंजी, ठेका, चूकी, पठेरा, फूला, घर लिपनी, नाँदी,खोपरी बटकी, सील लोढ़ा,दुहना,पर्ररी, तर्ररी, कसेली,अँदहन,करछुल,छेना,

खोना,चूल्हा पाट, मइरका, पसाना,चुरोना,कलेवा,दरघोटनी,

हँसिया,अथान,अचार, अदरहा, अँगाकर, अदौरी, आदा, आगी, अँधना, अँगरा, अथनहा, अचूरा, आइरसा, अँदहन,  काड़ी, कुडेरा, करछुल, कोइला, कसेली, कजराहा, केंरवछ, करोनी, केतली, कंडील, कड़ाही, केरवस,करसा, करसी, कलेवा,  

 तामी,मान ,भुथिया ,खाड़ी ,भुथिया=कुरो धान नापे के 

खाड़ी=बीस कुरो धान,माटी के चूल्हा

प्रकार-एकउहा चूल्हा , दुकउहा चूल्हा, 

सिगड़ी, बड़े चूल्हा-चूल, चूल्हा, चूल्हा पाठ,

करची, बंगुनिया, पैना, नेरहा पर्री, पलेट,पैना, नेती, पसौना, कोदईधोना, करइहा,करछुल, झारा, बटकी, बटलो बटलोही,कटलो,फुलकाॅंस के थारी बटकी मलिया गिलास, सइकमा, हॅंउला,हण्डा,गघरा या गगरा,गघार या गगार,फुकनी, चिमटा,छेना,संडइया काड़ी, तिली काड़ी,माटी के मरकी हॅंड़िया परई तिलई ढोमरा,पीतल के गंजी गंज कोपरा,मस्टा

सील, हऊंला, खुराही(कॉंस) के लोटा, कॉंस के थारी कटोरी बटकी, मरसा, करसी, चऊंथिया, काठा, ठेकली, अॅंगाकर रोटी, दूधफरा, धुकनी,चिमटा, माटी के चूल्हा, छेना, लकड़ी, दुहना, सुतई,डेचकी,मचान, पाठ, खोलखा,गड़ा नमक, चकला गंजी,पाग धरना,तेल आना,भूँजाना, चूरना, पसाना,

 गूँड़ड़ी, सुराही, जाता, अँगीठी, चिमनी, पान रोटी, बाँगा,चुरकी , खलबट्टा, पठँउआ , भूसी। नुनचरा, अरक्का,  तेलहाअथान, भरवाँ अथान,करोए अथान,लिमऊ के कटवा भरवाँ अथान

करौंदा के अथान।औंरा के अथान,रखिया बरी,कोंहड़ा बरी ,तूमा बरी ,पपीता बरी ,मूनगा बरी,अदौरी बरी,चनिया बरी,लरी बरी

,चिला रोटी,अँगाकर,रखिया बरी, फरा,अँगेठा,अंगरा,करसी=मरकी,लोटा,बटुवा,हउला,परसुल=

हँसिया,दुकलहा चुल्हा=दु मुँह वाला चुल्हा, गोरसी,जाँता,ढेकी,संडईला,चिमनी,बँगोना=ढेचकी,धुकनी-फुकनी=आगी सुलगाय के,

सूपा,पैसूल,कनकी,पिसान,

बगुनिया,सिगड़ी,बिजौरी,अंगाकर

छिलनी,सूतई,पर्रा,अथान,पैली,जात,करछुल,छेना,बाहरी,

दरघोटनी,मथानी,फरा,चीला,मुठिया,दूधफरा,बिड़िया,खाजा

परछन - खाना ल पसाये के बाद प्रणाम करना

ढिबरी, चिमनी, चटिया-मटिया, कुड़ेरा, डेचकी, चन्नी, सीथा, बसिया गे हे,बासी, बोरे भात, अम्मट, अमचुरहा, लरबट, अँधना, कोटना, फरिया, चेंदरा( कपड़ा), फोरन, सुखसी,

 भीतर- रँधनीखोली,ओसारी-जेवन करे के भीतरी खोली,भीतरहा फरिया,छोलनी-छिलनी,

रोखनी-छिलनी,पकड़नी-सँड़सी, बइटकी-लकड़ी के पिढ़वा,टिपली-टीना के छोटे आकार के सामान रखे के पात्र, डब्बी-माचिस,ढकनी-ढक्कन, टीपा-

टोपली-नानचुन टुकनी के नाम,मोदगर-मोटहा लकड़ी, लूठी-आगी जीयत नानकुन लकड़ी, मूड़का-मोटहा लकड़ी के जड़

हुड़का- मोटहा लकड़ी के जड़, कराही/करइहा/

कटाव-धारदार पीतल के बिगन गोड़ा वाला बड़का पात्र, धमेला, धामा-साग परोसे के बर्तन, 

कटाही-अथान रखे के छोटे मुँह के माटी के बर्तन

अथनहा,अथनही-छोटे मुँह अउ भीतरी बड़का गहीर ज्यादा अथान समाने वाला  

माटी के बर्तन,तावा, तवइ, हँड़िया, हंडी, हँउली, 

तउला, चाक-कनौजी के दूसरा किसम,चँदाही-सबो किसम के थारी,लेन्च-सबो किसम के बाल्टी, बाल्टा, गोड़ही लोटा-गोड़ा वाला लोटा,खूराही गिलास-खूरा वाला गिलास, गोड़ही बटकी-गोड़ा वाला बटकी, भँवराही बटकी-बिगन गूरा वाला

संग्रह-छंद के छ पविवार

(कुछ नाम के पुनरावृति अउ कुछ नाम के बोलचाल अनुसार शब्द हे, क्षेत्रानुसार


1 comment:

  1. सुग्गर संकलन ए ,अवइया पीढ़ी भी ए जिनिस मन ला जान सकही

    ReplyDelete